فسفرپلیت چیست؟

راهنمای خرید دستگاه فسفرپلیت

روزی که ویلهلم کونراد رونتگن (Wilhelm Conrad Rontgen) اشعه ایکس را کشف کرد و آن عکس آزمایشی معروف را با X-ray از دست همسرش گرفت، دنیای دندانپزشکی مانند سایر حوزه‌های طب، دچار تحول بزرگی شد. دیگر لازم نبود برای مشاهده ساختار داخلی دندان از روش‌های تهاجمی استفاده کرد. با گذشت سال‌ها، تصویربرداری دندانپزشکی تکامل شگفت‌انگیزی را طی کرد. به‌طوری که امروزه شاهد تصویربرداری دیجیتال و فسفر پلیت هایی هستیم که تصاویر باکیفیت را در چند ثانیه در اختیار پزشک قرار می‌دهند.
اما فسفر پلیت چیست؟ چگونه کار می‌کند؟ چه مزایا و معایبی دارد؟ هنگام خرید فسفر پلیت اسکنر به چه نکاتی باید توجه کرد؟ بهترین فسفرپلیت اسکنر کدام است؟
پاسخ همه این سؤالات را در این مقاله برای شما آماده کرده‌ایم.

فسفر پلیت چیست و چگونه کار می‌کند؟

عکسبرداریPhoto-Stimulable Phosphor (PSP) یک روش دیجیتال برای رادیوگرافی داخل دهانی در حوزه دندانپزشکی است. در این روش، از یک پلیت تصویربرداری شبیه به همان پلیت‌های رادیولوژی تشخیصی برای اهداف رادیولوژی دیجیتال استفاده می‌کنند تا تصویر با کیفیت بالا بگیرند. پلیت PSP را قبل از اینکه به داخل دهان بیمار ببرند، داخل یک محفظه پلاستیکی قرار می‌دهند. این دستگاه از یک سری پلیت تشکیل شده که لایه‌ای از فسفر سطح آن‌ها را پوشانده است. پس از قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس، الکترون‌های برانگیخته به مدارهای بالاتر وارد شده و در شبکه کریستالی، به‌ دام‌ میفتند.
پرتو لیزر درون دستگاه، کریستال‌های فسفر را تحریک و الکترون‌های به‌دام‌افتاده را آزاد می‌کند. سپس، نور متناسب با میزان تابش جذب‌شده توسط کریستال‌های فسفر ساطع می‌شود. این نور به یک عکس دیجیتال تبدیل می‌شود. فایل تصویری به‌دست‌آمده را می‌توانید برای بررسی بیشتر بر روی یک مانیتور ویدئویی به نمایش درآورید و یا می‌توانید از طریق یک شبکه داده به جاهای دیگر انتقال دهید.
لازم است بدانید که این پلیت‌ها ضخامت بسیار کم و انعطاف‌پذیری بالایی دارند. ضربه‌خوردگی در پلیت‌ها وجود ندارد ولی به دلیل عدم وجود پوشش برجهنده (resilient coating)، به‌راحتی خراش برمی‌دارند. این پلیت‌ها همچنین در برابر گرما و نور طولانی‌مدت آسیب‌پذیرند. پلیت‌هایی که قبل از مرحله پردازش در اسکنر در معرض نور قرار می‌گیرند، سیگنال تصویر را از دست می‌دهند. پلیت‌ها پس از اتمام طول عمر، قابل تعویض هستند. عمر صفحات PSP در تصویربرداری‌های پزشکی حتی با بهترین و اصولی‌ترین مراقبت‌ها به اندازه حدود ۱۰۰۰ اسکن است که این میزان در دندانپزشکی بسیار بیشتر می‌باشد.

مزایای اسکنر فسفر پلیت

• می‌‌توانید تصاویر را به‌طور همزمان در چند جا مشاهده کنید.
• تصاویر را به‌صورت دیجیتالی به جاهای دیگری انتقال خوتهید داد.
• ذخیره تصاویر دیجیتال نسبت به ذخیره فیلم، فضای کمتری می‌گیرد.
• بازیابی تصویر به زحمت و زمان کمتری نیاز دارد.
• نوردهی‌های تکراری به دلیل پاسخ خطی و دامنه دینامیکی گسترده صفحه PSP کم است.
• مشکلات تاریکخانه مثل بوی ناخوشایند، خطرات مواد شیمیایی، ذخیره‌سازی فیلم و غیره وجود ندارد.
• تصاویر را می‌توانید با اطلاعاتی مثل نام بیمار و روش انجام شده برچسب‌گذاری و ذخیره کنید.
• یونیت‌های X-ray دندانی که از پلیت‌های PSP استفاده می‌کنند را می‌توانید با همان روش فیلم بررسی کنید.

معایب اسکنر فسفر پلیت

از جنبه صرفه‌جویی در زمان و افزایش سرعت در گرفتن عکس‌های دیجیتال، پیشرفت چندانی نسبت به رادیوگراف‌های فیلمی قدیمی ندارد.
استفاده نادرست از اسکنر فسفر پلیت و یا عوامل محیطی می‌توانند نواقصی را در عکس ایجاد کنند.
چنانچه پوشش پلاستیکی محافظ پلیت دچار نقصی شود، امکان انتقال مواد آلوده به دهان بیمار وجود دارد.
اگر پلیت‌ها در معرض نور محیط باشند، ممکن است تصویر تخریب شود.
پلیت‌ها را نمی‌توان از قبل بسته‌بندی کرد و با پوشش محافظ به دست پزشک رساند. از این رو، پزشک باید هر پلیت را قبل از استفاده در لایه محافظ قرار دهد.

چگونه پلیت‌ها را برای استفاده مجدد آماده کنیم؟

اسکن لیزری پلیت‌های PSP، تصویر را به طور کامل پاک نمی‌کند. بعضی از کریستال‌های فسفر، انرژی به‎‎دام‌افتاده را حفظ می‌کنند. این انرژی را می‌توان با قرار دادن کوتاه‌مدت صفحه در معرض یک منبع نور با طیف کامل، مانند viewbox، پاک کرد. پس از پاک شدن کامل اطلاعات، می توانید پلیت‌ها را دوباره بسته‌بندی کرده و جهت استفاده مجدد کنار بگذارید.

مقایسه سیستم PSP و RVG دندانپزشکی

برای مقایسه سیستم PSP و RVG دندانپزشکی، بهتر است برتری‌هایی که نسبت به یکدیگر دارند، بررسی کنیم. عملکرد سنسورهای دیجیتال سفت‌وسخت داخل دهانی(Rigid Digital Intraoral Sensors) شبیه به فسفر پلیت است با این تفاوت که یک کابل، سنسور اشعه ایکس را به یک کامپیوتر متصل می‌کند تا تصاویر را به‌طور مستقیم به آن انتقال دهد.
هر دو سیستم عکس‌های دیجیتالی را از ساختار دندان می‌گیرند. اما فسفرپلیت برخلاف سنسور X-ray دندانی نیاز دارد تا در داخل دستگاه اسکنر پردازش شود.
فسفر پلیت در داخل یک پوشش (envelope) قرار دارد که هنگام استفاده از آن جدا می‌شود. اما سنسور ایکس ری دندانی زمانی که وارد دهان می‌شود، از محافظ خود جدا نمی‌شود. به‌علاوه، قسمتی از کابل اتصال به کامپیوتر هم باید به نحوی در دهان جای داده شود. همین متعلقات باعث می‌شوند که سنسور ضخیم‌تر باشد و فضای بیشتری را در دهان اشغال کند. سیستم PSP از پلیت‌های نازک، انعطاف‌پذیر و بی‌سیمی استفاده می‌کند که حتی بدون باز کردن کامل دهان، به‌راحتی در داخل دهان قرار می‌گیرند.
فسفر پلیت عکس‌های کامل‌تری را از فضای داخل دهان می‌گیرد. در حالی که عکس حاصل از سنسورهای دیجیتال ۸۵-۸۰ درصد از فضا را پوشش می‌دهد. برای مثال، اگر از سنسور دیجیتال سایز ۱ و فسفر پلیت سایز ۱ استفاده کنیم، فسفر پلیت تعداد دندان‌های بیشتر و همچنین فضای مجاور آن‌ها را نشان می‌دهد (نشان دادن طول ریشه تا تاج به‌طور کامل و اطلاعات کاملی درباره فضای مزیال-دیستال از مزایای فسفر پلیت است).
س هزینه نگهداری اسکنر فسفر پلیت بسیار کمتر از RVG است. اگر پلیت‌ها آسیب ببینند، هزینه تعویض آن‌ها ناچیز است که درمورد سیستم RVG این‌طور نیست.